COVID-19, het nieuw coronavirus, houdt Nederland, en zelfs de hele wereld, in de greep. Het virus heeft niet alleen grote impact op de gezondheid van mensen en op de belasting van de gezondheidszorg, maar heeft ook een grote sociale en economische impact. Wij zijn collectief gedupeerd. En dan is het de vraag. Wie gaat de gevolgen er van betalen? Verhaal zal gezocht worden bij de niet nakomende contractspartij. Maar, die zal zich beroepen op overmacht. Hoe veel kans van slagen heeft een beroep op overmacht?

Overmacht was tot voor kort een haast denkbeeldige afweergrond. Overmacht is namelijk niet snel aan de orde. Overmacht betekent dat het niet-nakomen van een overeenkomst niet toegerekend kan worden aan de partij die de overeenkomst niet nakomt (ik zal deze laatste voor het gemak “de schuldenaar” noemen), met als gevolg dat de schuldenaar de schade die zijn contractspartij daardoor lijdt niet hoeft te vergoeden. Wanneer is echter van een niet toerekenbaar niet nakomen, of wel overmacht, sprake?

De wet bepaalt dat van overmacht sprake is, indien de tekortkoming niet te wijten is aan de schuld van de schuldenaar én de tekortkoming evenmin voor rekening van de schuldenaar komt op grond van:
a) de wet of;
b) een overeenkomst of;
c) in het verkeer geldende opvattingen.

Het is gebruikelijk om in algemene voorwaarden (sub b hiervoor) een overmacht-artikel op te nemen. Als koper c.q. opdrachtgever zal daarin getracht worden om het schuldbegrip zo veel mogelijk op te rekken en/of zo veel mogelijk voor risico van de verkoper/opdrachtnemer te laten komen. Als verkoper/opdrachtnemer zal getracht worden om het schuldbegrip juist te beperken en/of zo weinig mogelijk voor risico van de verkoper/opdrachtnemer te laten komen.

De huidige pandemie is zo uitzonderlijk, dat een beroep op overmacht wel degelijk kans van slagen kan hebben, ook binnen de reikwijdte van de door kopers c.q. opdrachtgevers gehanteerde algemene voorwaarden. Dat ontslaat een verkoper c.q. opdrachtnemer echter niet van zijn verplichting om alsnog al het mogelijke te doen om na te komen.

Wil je meer weten over de rechten en plichten van jouw onderneming in relatie tot andere contractspartijen? Bel of mail mij gerust!

Ik wens iedereen heel veel sterkte en succes in deze moeilijke tijd. Laten we vooral elkaar, op welk vlak dan ook, helpen!