Algemene voorwaarden in ontwikkeling
Algemene voorwaarden? Zijn dat die ingewikkelde kleine lettertjes die niemand leest bij het sluiten van een overeenkomst? Ja, maar die ingewikkelde kleine lettertjes kunnen heel vervelend zijn. Niet alleen voor degene die zich geconfronteerd ziet met de toepasselijkheid van algemene voorwaarden. Zeker ook voor de gebruiker van de algemene voorwaarden die veilig denkt te zijn door te verwijzen naar zijn/haar algemene voorwaarden.
De fouten die bij het hanteren van algemene voorwaarden kunnen worden gemaakt zijn:
a) fouten bij het verstrekken van/toegankelijk maken van/informeren over de vindplaats van de algemene voorwaarden (kortweg “het verstrekken van algemene voorwaarden”) vóór of bij het sluiten van de overeenkomst (artikel 6:234 Burgerlijk Wetboek jo. artikel 6:230 c Burgerlijk Wetboek);
b) één of meerdere bepalingen in de algemene voorwaarden beperken de rechten van de andere contractspartij te veel.
Beide fouten zijn fataal. Ik zal hierna uitleggen waarom.
Sub a:
Indien algemene voorwaarden niet vóór of uiterlijk bij het sluiten van de overeenkomst zijn “verstrekt”, zijn de algemene voorwaarden in het geheel vernietigbaar. Lange tijd kwam dit er op neer dat – uitzonderingen daargelaten - alleen aan deze plicht was voldaan, indien de algemene voorwaarden ook daadwerkelijk aan de andere contractspartij ter hand waren gesteld (waaronder mede verstaan: in hard copy bezorgd/toegezonden). Later is daar – ter versoepeling - bij gekomen, dat bij het aangaan van elektronische overeenkomsten ook volstaan kon worden met toezending van de algemene voorwaarden via elektronische weg, echter alleen onder strikte voorwaarden (artikel 6:234 lid 2 Burgerlijk Wetboek). Met de komst van de Europese Dienstenrichtlijn en de daarop gebaseerde artikelen 6:230 a t/m 6:230c Burgerlijk Wetboek is de wijze waarop algemene voorwaarden moeten zijn verstrekt voor zogenaamde “dienstverrichters” vergaand versoepeld. Dienstverrichters zijn (rechts)personen die tegen vergoeding een economische activiteit verrichten, anders dan in loondienst. Dit is een zeer ruim begrip. Zelfs een detailhandelaar wordt aangemerkt als dienstverrichter.
De regeling komt er grofweg op neer dat het voor een dienstverrichter al voldoende is als hij/zij zorgt dat de algemene voorwaarden gemakkelijk (op locatie dan wel elektronisch) toegankelijk zijn.
Sub b:
Bij te vergaande beperking van rechten zijn de betreffende bepalingen in de algemene voorwaarden vernietigbaar. Deze bepalingen worden dan als onredelijk bezwarend aangemerkt. De andere partij moet de geldigheid van de (betreffende bepalingen in de) algemene voorwaarden dan wel actief aanvechten, zij het dat de rechter bepalingen in algemene voorwaarden met consumenten in bepaalde gevallen als zijnde een zogenaamd “oneerlijk beding” ambtshalve buiten toepassing moet laten. Dus ook indien de oneerlijkheid van het beding door de consument niet naar voren is gebracht. Deze aanvullende bescherming van de consument is gebaseerd op Europese regelgeving.
De voormelde fouten zijn echter niet fataal, indien de professionele wederpartij die de vernietiging inroept:
i) de algemene voorwaarden (bijvoorbeeld branchevoorwaarden) zelf ook pleegt te hanteren of;
ii) een zogenaamde “grote” wederpartij is, hetgeen betekent dat deze op het moment van sluiten van de overeenkomst meer dan 50 werknemers in dienst heeft óf een volledige jaarrekening (dus niet alleen een beperkte balans) heeft gepubliceerd.
Deze wederpartijen kunnen geen beroep doen op de vernietigingsgronden bedoeld onder a en b.
NOTA BENE: In het geval wordt gecontracteerd met een buitenlandse partij, zeker als deze niet in een EU-lidstaat is gevestigd, geldt hele andere regelgeving.
Al met al een ingewikkelde materie. Wil je er meer over weten? Bel of mail mij gerust!